Kültür ve Turizm
Kendine has coğrafya ve iklime sahip olan ilçemizin zengin yaşam kültürü içindeki yayla yaşantısı çok önemli yer tutar. Düzköy Yaylaları, tüm dünyanın giderek daha fazla birbirine benzemeye başladığı yeni bin yılda geçmişten gelen ve tadı yaşandıkça fark edilen; otantik yaşama biçimi olarak kuşatıcı ve farklı yaylalardır.
Yaylalar bakir tabiatın kirlenmemiş havasını; billur gibi soğuk suları; yazın en sıcak günlerde bile ferahlatıcı serinliği; büyüleyici güzellikte manzaraları; hormonsuz ve dalında yavaş yavaş olgunlaşan bitkileri; tabiat ortamlarında yetişen hayvanlardan elde edilen ve yapılan gıdaları da sunarlar.
Rengarenk kır çiçekleri, dağ çayırları ile kaplı olan Karadeniz Bölgesindeki yaylalarımızın çevresi genellikle ladin türü çam ağaçlarıyla kaplıdır. İlçemizin sahip olduğu yeşillikleri sadece bol yağmuruna değil nemli ve sisli havasına da borçludur. Sahil şeridindeki şehirlerde yüksek nem ve sisli hava yükseklere çıkıldıkça özellikle ilçemizde yerini pırıl pırıl bir güneşe, bol oksijenli tertemiz havaya bırakır.
İlçemizden yaylaya doğru yükseldikçe bitki örtüsü genel olarak köknar, ladin, sarıçam, sedir, kayın, meşe, karaağaç, gürgen,kızılağaç ve yabani fındık gibi ağaç türleri ile orman gülü ve yabani açelya gibi binlerce kır çiçeği ile kaplıdır.
Yöre doğal güzellikleri bakımından çok güzeldir.
Düzköy Yaylası turizme elverişli gezilebilecek ve kamp yapılabilecek duruma gelmiştir. Karadeniz Bölgesinin en güzel yaylalarından birisidir. Soğuk suları, temiz havası ve doğal güzelliği ile piknik yapılmaya elverişlidir. Haçkalı Hoca Baba türbesi yaz aylarında ziyaretçi akınına uğramaktadır. Bunun dışında özellikle Çal Mağarası ile yayla şenlikleri ilçe turizmine büyük katkı sağlamaktadır.
1-Çalköy Mağarası
Dünyanın en uzun ikinci mağarası olarak da kabul edilen mağaranın içinden küçük bir dere akmakta olup, mağaranın üzerinde tarihi bir kale bulunmaktadır.
a)Mağaranın Yeri
Çal mağarası Trabzon İli Düzköy İlçesi'nin 5 km. güney batısında denizden 1050 metre yüksekte Çalköy Mahallesi içerisinde yer almaktadır. Mağara girişi Çalköy Mahallesinden Çayırbağı Mahallesine giden yolun l. kilometresinde Kulaklık Deresi üzerinde bulunmaktadır.
b) Mağaranın Şekli
Çal Mağarası bir yeraltı su kanalıdır. Mağaranın girişi geniş olmakla birlikte giderek daralmakta belli bir uzaklıktan sonra genişlik l m. kadar düşmektedir. Tavan yükseklikleri kırık sistemlerine bağlı olarak büyük değişkenlik göstermektedir. Girişten sonra 200 m.’ de iki kola ayrılmaktadır sola ayrılan kol yaklaşık 125 m. uzunluktadır. Bu kolun sonundaki odada dolinden gelen suyun aktığı bir baca vardır. Sağ kolun ulaşılabilen kısmı yaklaşık 300 m. 'dir. Bu kolun yaklaşık 60m.'sinde küçük bir göl ve çağlayan yer almaktadır.
c) Mağaranın Su Varlığı
Mağaranın içindeki yeraltı nehrinin taşıdığı su mevsimsel olarak değişmektedir. Derinlik kısmı mevsimlerde 25-30cm, arasında değişken yağışlı mevsimlerde 50- 75 cm. varmaktadır.
d) Mağaranın Havası
Mağara içinde, dış atmosfere dolinlerle olan irtibat nedeniyle rahat bir hava hareketi vardır. Girişte kuru olan mağara atmosferinin nemi iç kısımlarda bir miktar artmaktadır.
e) Mağaranın Bugünkü Durumu
Çal Mağarası 2000 yılında Trabzon İl Özel İdaresi tarafından çeşitli düzenlemeler yapılarak turizme açılmıştır. 2003 yılında halkın ziyaretine açık hale getirilmiştir.Mağara Trabzon Büyükşehir belediye Başkanlığı tarafından işletilmektedir.
2-Şahinkaya
İlçemizin doğal güzelliklerinden biri olan Şahinkaya, Çayırbağı Mahallesinde bulunmaktadır. Uzaktan bakılınca bir kaleyi andırmaktadır. Eteklerinde çam ormanlarıyla kaplıdır. Bu doğa harikası kaya üzerinde yırtıcı kuşlardan doğan ve şahinler yuva yaptığı için buraya Şahinkaya denildiği gibi Doğankaya da denilmektedir. Doğankaya Mevkii de adını bu taştan almıştır.
İlçenin Yaylaları
Dağlarla çevrili bölge, dört mevsim ılıman ve çok yağışlı bir iklime sahiptir. Yaylalar bu yüksek dağ dizilerinin eteklerinde kurulmuşlardır.Yaylalar; dağlar üzerinde, değişik çiçekler ve ağaçlarla süslü ormanlar arasında yer alırlar.
Bölgedeki köyler dağlardan denize doğru inen akarsuların vadilerinde kurulmuşlardır. Köylerde bulundukları coğrafi mevkiye göre tarım ve hayvancılık yapılır.Haziran ayının ilk haftasında yaylalara göç edilir.
Yeşil yaylalar; türlü çiçeklerle bezeli, kelebeklerin uçuştuğu çayırlara, cana can katan soğuk sulara, türlü ağaçlarla donanmış ormanlara sahiptir. Bilinçsizce kullanılan ormanlarımız, son dönemlerde koruma altına alınmıştır. Ormanlarda, otlaklarda kuş sesleri, koyun-kuzu meleyişleri insanı büyüleyici özelliktedir. Günün her saati yayla bir başka tarif edilmez güzeldir.
Yayla; ormanı, otlağı ve yerleşim alanını içine alan bir bütündür. Yayla hayatı belli işleri yapmayı gerektirir. Yaylada patates , lahana, marul ve soğan gibi tarım ürünleri ekimi yapılır. İneklerde sağılan sütten peynir, yağ ve çökelek elde edilir. Bazı aileler arı kovanlarını, tavuklarını da yaylaya götürürler. Elde edilen ürünlerin bir kısmı satılır, bir kısmı tüketilir. Bir kısmı da kışa saklanır. Bu tür ekonomik faaliyetlerin yanı sıra kış için ot ve yakacak odun da hazırlanır.
Bölgenin engebeli yüzey şekilleri, yağışlı iklimi yayla hayatını olumsuz yönde etkiler. 1905 tarihli Trabzon Vilayeti Salnamesinin yayla bölümü bu hususu şöyle anlatır:
“Yaz mevsiminde sahil ahalisinin göçtükleri yaylalar birbiri artına sıralanır. İnsan herhangi bir tarafa gözünü çevirmiş olsa böyle arızalı yerler görür ve bu yerde yaşayan halkın ne kadar çevik ve atik adamlar olmak lazım geleceğini anlar. Bazı defa kesif duman yığınlarından bir dakika önce gözünüzün önünde bulunan tabiat güzelliklerinden bir şey göremez olursunuz.”
Yaylalarımız coğrafyanın bu şartlarına rağmen; serin havası, soğuk suları, yeşil çimenleri ile her zaman sevilmiştir.
Yaylalarda halkın ihtiyaçlarını sağlayacak dükkanlar ve kahveler de bulunur. İbadet edebilmek için birbirinden güzel camiler bulunur. Haçkalı Hoca Baba Camii buna en güzel örnektir.
Eskiden beri yaylalarda yapılan büyük şenlikler, toplantılar, “ dernekler” aynı heyecan ve güzellikte devam etmektedir. Bu derneklerin ilk kuruluş tarihleri yüzyıllarca eskiye gitmekte ve efsaneleşmiş bulunmaktadır. Günümüzde daha çok eğlence şeklinde yaşatılan bu derneklerden birçoğu hala devam etmektedir.
İlçemizdeki yaylaları şu şekilde sıralayabiliriz :
1-Düzköy Yaylası : Düzköy ilçemizden 9 km güneye doğru asfalt yolla bu yaylamıza ulaşılmaktadır. 1.784 m . yükseklikte olan yaylamızda her yıl Ağustos ayının ilk haftasında Düzköy Kamena Yayla Şenlikleri yapılmaktadır. Yaylamızda ayrı bir manevi değer katan Karadeniz Bölgesinin büyük evliyalarından Haçkalı Hoca Baba’nın Türbesi bulunmaktadır. Burada her yıl Düzköy Belediyesinin organize ettiği Haçkalı Hoca Babayı Anma etkinlikleri yapılmaktadır. Dini turizmin gelişmesinde önemli bir yer konumundadır. Düzköy Yaylasının bir diğer adı da Haçka Yaylasıdır. Haçka Yaylası denilince Haçkalı Hoca Baba akla gelmektedir. Öyleki bu yayla ile Haçkalı Hoca Baba bütünleşmiş durumdadır.
2-Serda Yaylası :Gökçeler Mahallesi tarafından kullanılmaktadır.Her yıl Ağustos ayının ikinci haftasında burada Serda Yayla şenlikleri yapılmaktadır. Ulaşım Akçaabat-Düzköy yolunun 20 inci kilometresinde batıya dönülerek 15 km. stabilize yolla gidilebilmektedir.
3-Hırsafa Yaylası : Çalköy Mahallesi tarafından kullanılmaktadır. Her yıl 16,17,18 Temmuz tarihlerinde Hırsafa Yayla Şenlikleri yapılmaktadır.
4- Gürgendağ Yaylası : Gürgendağ Köyünün kullandığı bu yaylamız ilçe merkezine 14 km uzaklıktadır. Alazlı Yaylası, Maçka Yerlice Yaylası ve Düzköy Yaylasıyla çevrili bir bölgede bulunmaktadır.
5- Alazlı Yaylası; Alazlı Köyü halkının kullandığı bu yayla ilçe merkezinden 15 km uzaktadır. Keram Tepesi ve kayalıklarından başlayıp Karaptal Yaylası ve Gürgendağı Yaylası ile komşudur. Bu yaylada her yıl 27 Ağustosta Çoban Derneği Yayla Şenliği yapılmaktadır.
6-Honefter Yaylası : Çayırbağı Mahallesinin yayla olarak kullandığı bu yaylamız ilçe merkezine 17 km ve Düzköy yaylasına ise 5 km uzaktadır. Her yıl 27 Ağustos tarihinde burada Honefter Yayla Şenliği yapılmaktadır.
7-Fenko Yaylası:Aykut Mahallesi halkı tarafından kullanılmaktadır. Her yıl geleneksel olarak 4 Eylül tarihinde Fenko Yayla Şenliği yapılmaktadır.
